KULTURY PRAWNE EUROPY, ISLAMU I DALEKIEGO WSCHODU
Zagadnienia egzaminacyjne:
Blok I:
-
Typologia praw według Maxa Webera.
-
Formalna racjonalność prawa jako cecha prawa
zachodniej tradycji prawnej.
-
Typologia prawa a typologia panowania u Maxa Webera.
-
Założenia metody funkcjonalnej badań prawnoporównawczych
według K. Zweigerta i H. K(tza.
-
Zalety oraz słabości metody funkcjonalnej
w badaniach prawnoporównawczych.
-
Kryteria wyróżnienia rodzin/tradycji prawnych
według R. Davida, K. Zweigerta/H. K(tza, M. Van Hoecke/M.Warringtona.
-
Rola kryterium ideologii w budowaniu klasyfikacji rodzin/tradycji prawnych.
-
Sakralny charakter prawa islamskiego.
-
Powstanie prawa islamskiego i jego źródła.
-
Statyczność prawa islamskiego.
-
Kazuistyka jako cecha prawa islamskiego.
-
Możliwość tworzenia prawa w islamskiej
kulturze prawnej.
-
Islamizacja prawa we współczesnych państwach
muzułmańskich.
-
Próby stworzenia islamskiej bankowości.
-
Aracjonalność, konkretność i grupowość
jako cechy społeczeństwa japońskiego.
-
Aracjonalność, konkretność i grupowość
jako cechy japońskiego prawa.
-
Normy giri jako podstawowe normy społeczeństwa
japońskiego.
-
Kulturowe oraz “instytucjonalne” wyjaśnianie
japońskiej niechęci do prawa oraz instytucji prawnych.
-
Zawody prawnicze w Japonii.
-
Gyosei shido.
-
“Rewolucja papieska” jako początek zachodniej
tradycji prawnej.
-
Rola prawa w “rewolucji papieskiej”.
-
Prawo kanoniczne jako pierwszy nowożytny
system prawa.
-
"Jurydyzacja" kultury jako następstwo rewolucji
papieskiej.
-
Odrodzenie prawa rzymskiego w średniowiecznej
Europie.
-
Cechy charakterystyczne europejskiego/zachodniego rozumienia prawa.
Blok II:
-
Podstawowe cechy tradycji prawa stanowionego/pisanego:
miejsce ustawy, podział władz, promulgacja.
-
Prawo francuskie do czasów kodyfikacji.
-
Ideał kodyfikacji prawa i jego związek z
Oświeceniem oraz rewolucją.
-
Kodyfikacja prawa prywatnego w postaci Code civil.
-
Rozumienie normy prawnej we francuskiej oraz angielskiej tradycji prawnej.
-
Przepisy bezwzględnie i względnie obowiązujące
(uzupełniające).
-
Metody interpretacji tekstu prawnego.
-
Zwyczaj, nauka prawa (doktryna prawna) oraz
zasady nadrzędne jako źródła prawa.
-
Sądy i prawnicy w romańskiej tradycji prawnej.
-
Sąd Kasacyjny w romańskiej tradycji prawnej.
-
Sytuacja prawna dzieci pozamałżeńskich
jako szczególny rys romańskiej rodziny prawa.
-
Podkreślanie roli tradycji historycznej oraz
niechęć do kodyfikacji jako cechy germańskiej tradycji prawnej.
-
Wpływ prawa rzymskiego na kształtowanie
się niemieckiej tradycji prawnej.
-
Najważniejsze cechy niemieckiego BGB z 1896
r.
-
Sposoby adaptacji BGB do nowych warunków
społecznych.
-
Krótka charakterystyka austriackiego ABGB
z 1811 i szwajcarskiego kodeksu cywilnego z 1907 r.
-
Doktryna abstrakcyjnego kontraktu realnego
jako cecha charakterystyczna germańskiej tradycji prawnej.
-
Podstawowe cechy i instytucje “miękkiej”
kultury prawnej w Holandii (kort geding, beleid).
-
Narkotyki i eutanazja w Holandii.
-
Przyczyny odmienności tradycji common law.
-
Precedens jako podstawowe źródło prawa
w tradycji angielskiej.
-
Podstawowe pojęcia związane z precedensem:
stare decisis, ratio decidendi, obiter dicta, distinction, overruling.
-
Dwoistość prawa angielskiego: common
law i equity.
-
Prawo stanowione w tradycji common law i metody jego interpretacji.
-
Trust jako specyficzna instytucja prawa angielskiego.
-
Sądy i prawnicy w tradycji anglosaskiej.
-
Porównanie sposobów “znajdowania” prawa w tradycji anglosaskiej i
kontynentalnej.
-
“Indukcyjność” tradycji anglosaskiej
i “dedukcyjność” kontynentalnej.
-
Cechy charakterystyczne skandynawskich kultur
prawnych: konkretność, rola travaux préparatoires
(Szwecja), jawność (Szwecja).
-
Pozytywistyczny styl myślenia prawniczego
w XIX w. (analytical jurisprudence, école d’exégèse, Begriffsjurisprudenz)
oraz socjologiczno-hermeneutyczny w wieku XX (sociological jurisprudence,
libre recherche scientifique, Freirechtslehre).
-
Rola prawników-praktyków w tworzeniu cech charakterystycznych poszczególnych
kultur prawnych.
-
Cechy charakterystyczne post-komunistycznych
systemów prawnych Europy środkowej oraz Wschodniej.
-
Formalne i materialne rozumienie “rządów
prawa”.
-
Bariery polskiego myślenia prawnego w perspektywie
integracji z Europą (“tekstocentryzm”, przecenianie znaczenia regulacji
materialnoprawnej, kryzys legitymizacji formalnej).
-
Europejska kultura prawna i jej związek z
narodowymi kulturami prawnymi.
-
Jakie prawo europejskie jest pożądane oraz
możliwe?