KULTURY PRAWNE EUROPY, ISLAMU I DALEKIEGO WSCHODU

Zagadnienia egzaminacyjne:

Blok I:

  1. Typologia praw według Maxa Webera.
  2. Formalna racjonalność prawa jako cecha prawa zachodniej tradycji prawnej.
  3. Typologia prawa a typologia panowania u Maxa Webera.
  4. Założenia metody funkcjonalnej badań prawnoporównawczych według K. Zweigerta i H. Kö tza.
  5. Zalety oraz słabości metody funkcjonalnej w badaniach prawnoporównawczych.
  6. Sakralny charakter prawa islamskiego.
  7. Powstanie prawa islamskiego i jego źródła.
  8. Statyczność prawa islamskiego.
  9. Kazuistyka jako cecha prawa islamskiego.
  10. Możliwość tworzenia prawa w islamskiej kulturze prawnej.
  11. Islamizacja prawa we współczesnych państwach muzułmańskich.
  12. Próby stworzenia islamskiej bankowości.
  13. Aracjonalność, konkretność i grupowość jako cechy społeczeństwa japońskiego.
  14. Aracjonalność, konkretność i grupowość jako cechy japońskiego prawa.
  15. Normy giri jako podstawowe normy społeczeństwa japońskiego.
  16. Kulturowe oraz “instytucjonalne” wyjaśnianie japońskiej niechęci do prawa oraz instytucji prawnych.
  17. Zawody prawnicze w Japonii.
  18. Gyosei shido.
  19. “Rewolucja papieska” jako początek zachodniej tradycji prawnej.
  20. Rola prawa w “rewolucji papieskiej”.
  21. Prawo kanoniczne jako pierwszy nowożytny system prawa.
  22. "Jurydyzacja" kultury jako następstwo rewolucji papieskiej.
  23. Odrodzenie prawa rzymskiego w średniowiecznej Europie.
  24. Cechy charakterystyczne europejskiego/zachodniego rozumienia prawa.
Blok II:
  1. Podstawowe cechy tradycji prawa stanowionego/pisanego: miejsce ustawy, podział władz, promulgacja.
  2. Prawo francuskie do czasów kodyfikacji.
  3. Ideał kodyfikacji prawa i jego związek z Oświeceniem oraz rewolucją.
  4. Kodyfikacja prawa prywatnego w postaci Code civil.
  5. Rozumienie normy prawnej we francuskiej oraz angielskiej tradycji prawnej.
  6. Przepisy bezwzględnie i względnie obowiązujące (uzupełniające).
  7. Metody interpretacji tekstu prawnego.
  8. Zwyczaj, nauka prawa (doktryna prawna) oraz zasady nadrzędne jako źródła prawa.
  9. Sądy i prawnicy w romańskiej tradycji prawnej.
  10. Sąd Kasacyjny w romańskiej tradycji prawnej.
  11. Sytuacja prawna dzieci pozamałżeńskich jako szczególny rys romańskiej rodziny prawa.
  12. Podkreślanie roli tradycji historycznej oraz niechęć do kodyfikacji jako cechy germańskiej tradycji prawnej.
  13. Wpływ prawa rzymskiego na kształtowanie się niemieckiej tradycji prawnej.
  14. Najważniejsze cechy niemieckiego BGB z 1896 r.
  15. Sposoby adaptacji BGB do nowych warunków społecznych.
  16. Doktryna abstrakcyjnego kontraktu realnego jako cecha charakterystyczna germańskiej tradycji prawnej.
  17. Podstawowe cechy i instytucje “miękkiej” kultury prawnej w Holandii (kort geding, beleid).
  18. Narkotyki i eutanazja w Holandii.
  19. Przyczyny odmienności tradycji common law.
  20. Precedens jako podstawowe źródło prawa w tradycji angielskiej.
  21. Podstawowe pojęcia związane z precedensem: stare decisis, ratio decidendi, obiter dicta, distinction, overruling.
  22. Dwoistość prawa angielskiego: common law i equity.
  23. Prawo stanowione w tradycji common law i metody jego interpretacji.
  24. Trust jako specyficzna instytucja prawa angielskiego.
  25. “Indukcyjność” tradycji anglosaskiej i “dedukcyjność” kontynentalnej.
  26. Pozytywistyczny styl myślenia prawniczego w XIX w. (analytical jurisprudence, école d’exégèse, Begriffsjurisprudenz) oraz socjologiczno-hermeneutyczny w wieku XX (sociological jurisprudence, libre recherche scientifique, Freirechtslehre).
  27. Cechy charakterystyczne post-komunistycznych systemów prawnych Europy Środkowej oraz Wschodniej.
  28. Formalne i materialne rozumienie “rządów prawa”.
  29. Bariery polskiego myślenia prawnego w perspektywie integracji z Europą (“tekstocentryzm”, przecenianie znaczenia regulacji materialnoprawnej, kryzys legitymizacji formalnej).
  30. Europejska kultura prawna i jej związek z narodowymi kulturami prawnymi.
  31. Jakie prawo europejskie jest pożądane oraz możliwe?